TRANSFORMATÖR
Transformatör bir kaynaktaki alternatif gerilimi kullanıcı için uygun olan değere değiştiren araçlardır. Amaca göre gerilimi yükseltirler ya da alçaltırlar.
Transformatör denildiğinde anlamakta zorluk çektiğiniz bu aletleri sizler kullanıyorsunuz. Mahallelerinizde kimi direklerin üzerinde görüp, trafo diye adlandırıyorsunuz. Cep telefonlarının şarjı için kullandığınız adına adaptör dediğiniz araçların Fen Bilimlerindeki adı TRANSFORMATÖR dür.
Transformatör manyetik alan taşıyıcı bir gövdeye sarılı iki bobinden oluşur.
Bobinlerden kaynağa bağlanana giriş ya da birincil sarım ( primer ), devreye ( dirence ) bağlanana çıkış ya da ikincil sarım ( seconder ) denir.
İkincil sarımda kullanılacak gerilimin büyüklüğü sargıların sarım sayıları oranı n ile giriş gerilimi V1 in büyüklüğüne bağlıdır.
N1 : Giriş bobininin sarım sayısı
N2 : Çıkış bobininin sarım sayısı
Sarımlar oranı n, değiştirme oranı olarak adlandırılır.
n > 1 ise transformatör yükseltici
n < 1 ise transformatör alçaltıcıdır.
Giriş gerilimi V1 jeneratörde üretilen gerilimden beslenir. Sargı sayılarının değişmesi ile değişmez.
Transformatörün çıkışına bağlı devredeki direnç büyüklüğünün değişmesi çıkış gerilimini etkilemez. Ancak transformatördeki akımı ve çekilen gücü etkiler.
Transformatörün çıkışına herhangi bir devre bağlı değilse transformatörde devre tamamlanmadığından güç ve akım sıfırdır.
Transformatörde, çıkışa bağlanan devrenin direncine göre akım ve güç oluşur.
Transformatör ideal ise birincil sarımdaki güç P1, ikincil sarımdaki güç P2 ye eşittir.
P1 = P2
V1 i1 = V2 i2
Çıkışa bağlanan devrenin direnci değiştirilirse ikincil ve birincil sargılardaki akımlar oran sabit kalacak biçimde değişir.
Transformatör ideal değil ise çıkışta kullanılan güç, girişten çekilen güçten azdır. Bu güçlerin oranı, transformatörün verimini belirler.